Ga direct naar inhoud

DNA

Op deze pagina leggen we je uit wat DNA precies is, hoe onderzoekers DNA afnemen en waarom DNA zo belangrijk om een misdrijf op te kunnen lossen.

Vergroot afbeelding Onderzoeker draagt een haarnetje, handschoenen en een mondkapje en doet onderzoek aan een keukenmesje
Sporenonderzoek aan een keukenmesje op het DNA-lab

Ingewikkelde code

Ieder mens heeft DNA. DNA is een ingewikkelde code die bij iedereen anders is. Die code zit overal in je lichaam, dus bijvoorbeeld in je haren, je bloed, je speeksel en in je huid. Forensisch onderzoekers kunnen die code lezen met behulp van computers en machines.

Op een plaats delict wordt altijd onderzoek gedaan. Er wordt gezocht naar sporen van bloed, haren, huidschilfers, enzovoorts die van de mogelijke dader kunnen zijn. Uit de sporen kunnen forensisch onderzoekers in het laboratorium een DNA-profiel maken:

  • Eerst halen ze de DNA uit de sporen die op de plaats delict zijn gevonden (bloed, haren, huidschilfers). Dat gebeurt met speciale vloeistoffen.
  • De hoeveelheid gevonden DNA is soms niet voldoende. Dan worden de stukjes DNA gekopieerd.

  • Met speciale apparatuur wordt de ingewikkelde DNA-code weergegeven in pieken.

Forensisch onderzoekers kunnen deze DNA-code vergelijken met de DNA-code van iemand die wordt verdacht van een misdrijf. Daarom moet bij de verdachte slijm worden afgenomen om ook daar een code uit te halen. Dat heet DNA afnemen.

Die code zit overal in je lichaam, dus in je haren, je bloed, je speeksel en in je huid.

DNA afnemen

Met behulp van een borsteltje wordt slijm aan de binnenkant van de mond van iemand weggenomen. Dit doet geen pijn, het is net alsof je met je tandenborstel langs je wang gaat. Het wangslijm wordt vervolgens opgestuurd naar het NFI om de code er uit te halen.

Meer informatie over DNA kun je zien in een filmpje van SchoolTV.

Vergroot afbeelding Een gehandschoende hand houdt een grote wattenstaaf vast die over het houten handvat van een klein mesje gaat.
De onderzoeker gaat met een wattenstaafje over het keukenmesje. Dat noem je bemonsteren.

DNA-onderzoekers

Onze DNA-onderzoekers werken met handschoenen aan. Ze hebben een haarnetje op en een mondkapje voor. Zo komen er geen sporen van de onderzoeker op het spoor dat ze hebben gekregen van de politie. Het is ook een hele kunst om sporen als haren of speeksel te vinden op kleding. Daarvoor worden sporenonderzoekers speciaal opgeleid.

DNA-databank

De DNA-code noemen we ook wel DNA-profiel. Die kunnen worden opgeslagen in de DNA-databank. In de DNA-databank staan de DNA-profielen van verdachten en veroordeelden en de sporen die gevonden zijn bij misdrijven die nog niet zijn opgelost.

Vergroot afbeelding Met een kleine stempel zoek een onderzoeker op een bivakmuts naar biologische sporen
Met een soort stempeltje zoekt de onderzoeker naar sporen op een bivakmuts.

Het NFI beheert de DNA-databank. De profielen van verdachten die worden veroordeeld, blijven in de DNA-databank staan. Het NFI verwijdert de profielen van verdachten die vrijgesproken worden of niet langer verdacht zijn. Onderzoekers vergelijken nieuwe DNA-profielen altijd met de profielen die in de DNA-databank aanwezig zijn. Soms is er een overeenkomst tussen het nieuwe DNA-profiel en een profiel dat al in de databank zit en kan zo een misdrijf worden opgelost.